Ajo qe vihet re eshte rritja e eksporteve dhe e prodhimit dhe pse me hapa shume te ngadalt. Pergjat 10 vjecarit te fundit dhe mbikqyrjeve te kryera eshte vene re qe te punesuarit kan rene nga 43% ne 36%, perkthyer ne sifra numerike nga 530.000 individe ne 450.000 duke rregjistruar keshtu 80mij te punesuar me pake ne kete sektor duke ber te mundur qe rritja e ketij sektori te jete shum e ngadalt per shkak te impaktit negativ qe sjell mungesa e forces punetore. 400mln € eshte ne perafersi shifra reale e eksporteve e ketij sektori bazuar ne te dhenat e INSTAT me nje rritje prej 300mln€ krahasuar kjo me te dhenat e para qe u siguaruan thuajse para nje dekade. 530.000 individ te cilet sherbenin ne kete sektor arrinin te siguronin rreth 100mln€ te gjithe sebashku dikur, ndersa sot dhe pse me 80.mije individ me pak sigurohet 4 fish me shume.
Nese do kishim po te njejtin numer te punesuarish ne kete sektor do kishim minimalisht 70mln€ me teper eksporte. Dhe nga ana tjeter nje numer me te vogel importesh ne produktet te cilat kan potencialin per kultivim ne territorin tone.

Por cfare ndikon tjeter mbi bujqesine ne vendin tone?
Faktoret jane nga me te ndryshmit si e permendem edhe me siper. Zhvendosja e popullates (migrimi/emigrimi) mos pershtatja me kerkesat e tregut, zhvillimi teknologjit, mos futja ne perdorim e tokes 100% duke nenkuptuar perdorimin e saj vetem me periudha te caktuara(sezonale).
Kjo e fundit vjen si pasoj e dy faktoreve kostot dhe mungesa e punonjesve pershkak se dhe vete punonjesit aktual ne periudha te caktuara emigrojne ne vende te tjera per tu punesuar si bujq sezonal duke I lene tokat e tyre djerr pa I shfrytezuar, qofshin keta punetor te kualifikuar bujqesie apo dhe te pakualifikuar (punetor me njohuri shume bazike te sektorit).

Pse shqiperia shfaq pakenaqesi ne bujqesi?
Pakenaqesi -shpesh here hasim ankesa te tipit sna dalin llogarit na ka kushtuar shume puna dhe spo marim haken, nderkoh ne letra del tjeter gje. Pse ? Ne mendimet apo shpjegimet e specialisteve ke pafund teori po shumica bashkohen te informaliteti I tregut, punonjesit e padeklaruar, apo cmime qe her I fryn e her I heqin dhe si pasoj humbasin ne periudh pak me afat gjate. Nje punpnjes me kontrat mund te duket sikur te kushton shume se do e kesh per nje kohe te gjat ama nga ana tjeter ske pse mer punetor me nxitim ne sezon duke I paguar dyfish e treshish sepse tregu ka munges, nje puntor I perhershem te krijon prodhim gjithe vitin ndoshta jo sa sezoni po jep rendiment per vazhdimesi, nderkoh puna me sezone te sjell vec kosto te fryra.

Cili eshte potenciali I ketij sektori per ekonomin Shqiptare?
Shqiperia eshte nder te paktat vende te cilat kan klimen dhe token e nevojshme per te prodhuar thuajse gjithcka, e vertetuar kjo me punen e bujqeve por dhe eksperimentet e shume institutive kerkimore nderkombetare por dhe vendase. Duke mare parasysh te dhenat aktuale: siperfaqen e shfrytezuar, kohen e shfrytezimit, kultivatet, investimet apo dhe njohurit mbi kete sektor te punonjesve vihet re se ende nuk kemi arritur te shfrytezojme as 50% te kapaciteteve.
Momentalisht vetem eksportet jane 400mln€, konsumi I brendsem 500mln€ ndoshta dhe me teper dhe zhfrytezohet vetem gjysma e kapaciteteve. Imagjinoni nje ekonomi bujqesore pak me te planifikuar. Gjeja me minimale do ishte dyfishimi apo dhe trefishimi I eksporteve dhe tanime do flitej per miliarda euro dhe jo me per nje sektor qe mezi mbahej.